Parmak çıtlatmak gerçekten sağlığa zararlı mı?

Parmak çıtlatmak gerçekten sağlığa zararlı mı?

Bazen can sıkıntısından bazen alışkanlıktan bazen de rahatlama hissi oluşturduğu düşüncesiyle parmak çıtlatma sık yapılan bir eylemdir. Peki, bu alışkanlık sanıldığı gibi zararlı mıdır?

Parmak çıtlatma sırasında bağlarda veya kıkırdakta ciddi bir zorlanma olmaz ve ses oluşumunda bir etkisi bulunmaz. Bu nedenle parmak çıtlatmanın eklem yapısı üzerine bilinen ciddi bir olumsuz etkisi yoktur. Bu konuda yapılmış çalışmalar bulunur. Bunların büyük bölümünde parmak çıtlatmanın eklem üzerine bir etkisinin olmadığı gösterilmiştir.

Parmak çıtlatma sırasında dar olan parmak eklemi içerisinde bulunan eklem sıvısındaki küçük miktarda hava kabarcıkları birleşir. Çıtlatma sırasında ekleme ani basınç uygulanmasıyla bu birleşmiş olan kabarcıklar kapalı bir alan olan parmak kapsülü içerisinde patlar ve çıtlatma sırasındaki tipik ses oluşur. Hava kabarcıklarının tekrar oluşması için 10-15 dakikalık süre gerekeceği için, aynı parmağın aynı ekleminin üst üste kısa aralıklarla çıtlatılması mümkün olmaz.

Eklemlere zararı var mıdır? Kemik erimesine neden olur mu?

Dr. Donald L. Unger araştırdı. Parmak çıtlatmak, bir işe başlamadan önce veya canımız sıkıldığında yaptığımız sembolikleşmiş olan bir harekettir. Çoğu kişiye göre rahatlatan bu hareket, parmakların ve vücudun diğer kemiklerinin sahip olduğu eklemleri germesiyle birlikte oluşuyor

Bu eklemlerin gerilmesi, eklemlerin arasında bulunan hava baloncuklarının patlamasına neden oluyor. Patlayan hava baloncukları aynı bir balonda olduğu gibi ses çıkartıyor ve biz de bu sesi duyuyoruz. Eklemler bir kez çıtlatıldı mı yaklaşık 15 dakika boyunca yeniden çıtlatılamaz. Bu sırada eklem normal haline döner ve sıvı içinde daha fazla gazın çözülmesi, böylece yeni baloncukların oluşması mümkün olur.

Yapılan deney sayısı da çok az

Bilimsel olarak oldukça basit olan bu olay, çoğu kişi tarafından zararlı olarak biliniyor. Nedeni ise eklem etrafındaki kıkırdağa zarar vermesi, hareketin eklemlerde kemik erimesine neden olması veya kireçlenme başlaması. Yaygın olan bu kanı hakkında aslında fazla delil bulunmuyor. Yapılan deney sayısı da çok az.

En bilinen araştırmalardan biri, 2009’da parodi Nobel Ödülü’ne layık görülen bir araştırma.Californialı doktor Donald Unger 60 yılı aşkın bir süre boyunca sol elinin parmaklarını günde iki kez çıtlatırken sağ eline hiç dokunmamış. Vardığı sonuç ise şu olmuş: “İki elimde de herhangi bir hastalık belirtisi görmüyorum.”

1975’te Los Angeles’taki bir yaşlılar yurdunda kalan 28 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada ise parmak çıtlatma alışkanlığı olanlarda eklem iltihabı (artrit) hastalığı riskinin daha az olduğu sonucuna varılmış.
1990’da Detroit’te yapılan daha geniş kapsamlı bir araştırmada da 45 yaş üstü 300 kişinin elleri incelendi.

”Ellerde şişme belirtileri ve  bir şey tutarken daha güçsüzlük görülebilir”

Parmak çıtlatanların yüzde 84’ünün ellerinde şişme belirtilerinin yanı sıra bir şey tutarken daha güçsüz oldukları görüldü. Araştırmacılar bu nedenle parmak çıtlatmada caydırıcı olmak gerektiği sonucuna vardı.

Fakat bir de parmak çıtlatanların ellerinde rahatsızlık hissettikleri için bu işi yapıp yapmadıkları sorununa bakmak gerekiyor.Yani belki de sonraki sorunlar parmak çıtlatma nedeniyle değil, zaten önceden belirtileri var olduğu için ortaya çıkıyor.  Ama bu insanların eklemlerinde şişme ya da iltihaplanma gibi sorunların diğerlerine göre daha fazla görülmediğini belirtmek gerekiyor.

Sonuç olarak parmak çıtlatmanın parmak eklemleri üzerine aşınma açısından olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır. Fakat alışkanlık ve tik haline getirecek derecede bu işlemi yapmaktan da uzak durmak gerekir çünkü aşırı yapılması durumunda bağlarda gevşeme nedeniyle elin tutma gücünde azalma meydana gelebilir.